کد درس: 2030605
هدف کلی: دفاع مقدس
عنوان جزئی: داستان‌هایی از رشادت و شهادت‌طلبی رزمندگان اسلام (شهدای موشکی)
مدت زمان: 60 دقیقه
ثبت گزارش

وجه بیان:
یکی از راه‌های شناخت صحیح آرمان‌های انقلاب اسلامی آشنایی با شهدایی است که در خدمت فرهنگ و هنر اسلامی بوده و در جهت انقلاب و حفظ ارزش‌های آن کوشش می‌کردند. بدین‌صورت، فراگیر به واسطه آشنایی و الگوگیری از این مجاهدان، با ارزش‌هایی همچون اهمیت فرهنگ و هنرآموزی، فداکاری، شهادت‌طلبی، روحیه جهادی، تلاش، پشتکار و... آشنا می‌شود.


هدف شناختی:
با روحیه جهادی ایشان در عرصه فرهنگ و هنر به عنوان الگو برای حفظ و صیانت از آرمان‌های انقلاب اسلامی آشنا می‌شود.
با عرصه‌های مختلف جهاد آشنا می‌شود و جهاد را معطوف به جنگ نمی‌داند.
با اهمیت و ضرورت رسانه و فعالیت‌های فرهنگی هنری و تأثیر آن در جامعه آشنا می‌شود.
با مخاطرات هنر غیرمتعهد آشنا می‌شود.

​​​​​​
هدف عاطفی:
به شهدا و شهادت عشق می‌ورزد و خود و کشور را مدیون آنها می‌داند.
به مسئله هنر متعهد و فرهنگ اسلامی و همچنین هنرمندان متعهد در این زمینه علاقه‌مند می‌شود.
به خدمت‌رسانی و دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی در زمینه فرهنگ و رسانه مشتاق می‌شود.


هدف رفتاری:
از شهدا در زندگی خود الگوگیری می‌کند.
در شناخت هنر و هنرمند متعهد تلاش می‌کند.
کتاب‌ها و مطالب مرتبط با شهدای عرصه فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی را مطالعه می‌کند.
از استعداد فرهنگی و هنری خودش برای خدمت و دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی استفاده می‌کند.
سعی می‌کند تا با تقویت روحیه ایثار و افزایش همت و همچنین تلاش و پشتکار خود، همواره یک زندگی بسیجی‌وار داشته باشد (اشاره به جمله مقام معظم رهبری).
برای ساختن زندگی‌ای هدفمند و اثرگذار در محیط پیرامون خود، در حد توان تلاش می‌کند.


جملات کلیدی:
قرآن کریم: «مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‏ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدیلا؛ در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستاده‌اند؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند) و بعضی دیگر در انتظارند؛ و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود ندادند.» (احزاب -  23) 
قرآن کریم: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرکُم وَیُثَبِّت أَقدامَکُم؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر (آیین) خدا را یاری کنید، شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد». (محمد – 7)
امام خمینی (ره): «جـنـگ مـا جـنـگ حق و باطل بود و تمام‌شدنی نیست». (صحیفه امام، ج 21، ص 284)
امام خمینی (ره): «شهدا در قهقهه مستانه‌شان و در شادی وصولشان “عند ربهم یرزقون” اند». (صحیفه امام، ج21، ص147)
مقام معظم رهبری: «شهید طهرانی مقدم سراپا اخلاص بود». (سخن‌نگاشت مدیر بلند همت مورخ 21/08/1396 به آدرس https://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=38160)
مقام معظم رهبری: «شهادت بی‌شک برترین آرزوی آنها بود». (پیام تسلیت در پی عروج ملکوتی شهدای جهاد خودکفایی سپاه پاسداران مورخ 25/08/1390 به آدرس https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=17965)
مقام معظم رهبری: «آن جان‌برکفان نستوه با سینه گشاده و عزم راسخ همواره به پیشواز خطر شتافته و در دوران دفاع مقدس و پس از آن، هرگز احساس خستگی به خود راه ندادند. شهادت، بی‌شک برترین آرزوی آنان بود. لیکن فقدان مردان بزرگ در هر کشور و جامعه‌ای برای آن مردم و آن کشور خسارت و تأسف‌بار است». (پیام تسلیت در پی عروج ملکوتی شهدای جهاد خودکفایی سپاه پاسداران مورخ 25/08/1390 به آدرس https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=17965)
مقام معظم رهبری: «سردار طهرانی مقدم دانشمندی برجسته و پارسایی بی‌ادعا بود». (پیام تسلیت در پی عروج ملکوتی شهدای جهاد خودکفایی سپاه پاسداران مورخ 25/08/1390 به آدرس https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=17965)
مقام معظم رهبری: «شما به کمک و هدایت خداوند علیم و قدیر توانسته‌اید کار بزرگی را به سامان برسانید. این، بار دیگر معجزه‌ توانایی‌های عزم راسخ انسان مؤمن را در معرض نگاه ما می‌گذارد». (دست‌نوشته‌ رهبر انقلاب برای تقدیر از سردارِ شهید حاج حسن طهرانی مقدم و همکارانش در سازمان جهاد خودکفایی سپاه پاسداران مورخ 09/03/1389 به آدرس https://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=38161)
مقام معظم رهبری: «شهید طهرانی مقدم سراپا اخلاص بود من بیست‌وپنج شش سال است که ایشان را از نزدیک می‌شناسم. همت خیلی بلندی داشت؛ افق‌های خیلی بلندی را می‌دید. یکی از خصوصیات برجسته ایشان مدیریت بود؛ یک مدیر طبیعی بود؛ درس مدیریت هم نخوانده بود اما واقعاً یک مدیر بود». (حضور رهبر انقلاب در منزل سرلشکر شهید حسن طهرانی مقدم مورخ 02/09/1390 به آدرس https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=18049)
شهید حسن طهرانی مقدم: «آدم‌های ضعیف به اندازه امکاناتشان کار می‌کنند».


کلیدواژه:
شهدای موشکی ▪ شهید حسن طهرانی مقدم ▪ قدرت موشکی ▪ توان بازدارندگی


سؤالاتی که ارائه این عنوان به آن‌ها پاسخ می‌دهد:
​​​​​​​​​​​​​​
سیستم‌های موشکی چه نقش و جایگاهی در بحث دفاع و توان بازدارندگی کشور دارند؟
در تاریخ انقلاب اسلامی چه زحماتی برای به ثمر رسیدن قدرت موشکی کشیده شده است؟
جهاد چه عرصه‌هایی را در برمی‌گیرد؟
نصر الهی و پشتکار آدمی در کارهای دفاعی کشور چه جایگاهی دارند؟
​​​​​​​

اهـــداف درس

ورود به بحث:
پرسش درباره سؤالات کلیدی طرح درس
مطالعه کتاب‌های معرفی شهدا (به فراخور موضوع)


زمان و مکان پیشنهادی:
 مربیان عزیز می‌توانند زمان‌ها (اعیاد، وفیات و مناسبت‌های ملی) و مکان‌های خاصی (مانند حرم‌های ائمه و امامزادگان، گلزار شهدا و ...) را با توجه‌ به محتوای درس، غیر از فضای همیشگی جلسه در نظر بگیرند.
گلزارهای شهدا (مخصوصاً بر سر مزار شهدایی که در زیر ذکر شده‌اند) 
تاریخ شهادت شهدای مطرح
روز جمهوری اسلامی
دهه فجر انقلاب اسلامی
​​​​​​​ایام مصادف با شهادت حاج حسن طهرانی مقدم

روش های درس

​​منابـع پیشنهادی

توضیحات سودمنـد

مسئولیت‌ها و افتخارات مهم شهید طهرانی مقدم
راه‌اندازی فرماندهی موشکی سپاه در آبان 1362 به شهید طهرانی مقدم محول شد. شلیک توپ به سمت بصره در بهمن 1362 توسط ایشان انجام گرفت. هنگامی که حضرت امام با مقابله‌به‌مثل حملات موشکی عراق موافقت کردند. جمهوری اسلامی ایران در آن زمان فاقد سامانه موشکی بود و مقابله‌به‌مثل، تنها در سطح توپخانه‌ای صورت می‌گرفت. در جلسه‌ای که سردار طهرانی مقدم به عنوان فرمانده توپخانه سپاه حضور داشت،‌ قرار شد شهر بصره با توپ‌های 130 میلی‌متری که حداکثر برد آنها 28 تا 30 کیلومتر بود، مورد حمله توپخانه‌ای قرار گیرد.
شلیک اولین موشک به سمت عراق در اسفند 1363. انتصاب به عنوان فرمانده موشکی نیروی هوایی سپاه؛ شهریور 1364. پس از صدور فرمان تاریخی امام مبنی بر تشکیل نیروهای سه‌گانه سپاه پاسداران،‌ شهید طهرانی مقدم در سال 1364 به سِمت فرماندهی موشکی نیروی هوایی سپاه منصوب شد. تلاش برای استقلال در صنعت موشکی در سال 1365. راه‌اندازی یگان موشکی حزب‌الله در لبنان سال‌های 1366- 1365. دستیابی به “نازعات” اولین موشک ایرانی؛ 1366. شرکت در عملیات مرصاد سال مرداد 1367. موفقیت در ساخت شهاب 3 سال 1377. ساماندهی صعود بزرگ به قله دماوند سال 1381. جانشین نیروی هوافضای سپاه سال 1384. رئیس سازمان جهاد خودکفایی سپاه سال آذر 1385.
گزیده‌ای از سخنرانی سردار شهید طهرانی‌ مقدم در سال 1387 در جمع پیشکسوتان توپخانه و موشکی سپاه: «...برتری ارتش در دو بخش بود یکی در بخش‌های هوایی و هوانیروز و یکی توپخانه، ارتش حاضر نبود تحت هیچ شرایطی این برتری را از دست بدهد و وارد شدن ما به عرصه برتری ارتش خط ممنوعه‌ای بود که در آن زمان، شهید صیاد شیرازی با همت و مردانگی و افق بلندی که داشتند این سد را شکستند و ما از کانال شهید صیاد شیرازی وارد عرصه توپخانه شدیم و به دستور شهید صیاد شیرازی وارد ارتش شدیم و اولین دوره عالی توپخانه را آموزش دیدیم و با مفاهیم توپخانه آشنا شدیم. این شهید گران‌قدر تقریباً ۲۵ سال از عمر خود را در ایجاد و توسعه این بخش از توان دفاعی قرار داده بود و به عنوان پدر موشکی ایران لقب گرفت.»
در زمان جنگ همه دنبال این بودند که بدانند چیزهای کوچک چیست مثل آر. پی.جی 7 و... ایشان آن زمان در اوایل جنگ دنبال این بود که بداند خمپاره چیست؟ بعد هم زمانی که دیگر اوج امکانات و دستیابی به تجهیزات پیشرفته به لحاظ آن روزها بود، وقتی دید که توپ به دستش رسیده، به دنبال تشکیل توپخانه رفت و در سال 1363 بحث موشکی را مطرح و این مسیر را در راستای کمی و کیفی ادامه داد. ایشان در طول مدتی که ما در خدمتشان بودیم کارهای خیلی بزرگی کرد. بحث سازمان‌دهی توپخانه و راه‌اندازی توپخانه مدیون ایشان و شهدای بزرگ دیگر بود. ایشان هر جا که گیر می‌کرد با زبان شیرین و اخلاق خوبی که داشت همه موانع را رفع می‌کرد. (راوی: سردار امیرعلی حاجی‌زاده)
بعد از اینکه عراق موشک‌باران را شروع کرد، دستیابی به فناوری موشک‌سازی در دستور کار جمهوری اسلامی قرار گرفت. آن زمان حاج محسن رفیق‌دوست، وزیر سپاه بود و با ارتباطی که قبل از انقلاب با کشورهایی مثل سوریه و لیبی داشت، توانست با رایزنی، از آن‌ها موشک "اسکاد بی" بگیرد که حاج حسن آقا نیز انتخاب و تعیین شد تا برای آموزش ساخت موشک و راه‌اندازی یگان موشکی سپاه جمهوری اسلامی ایران به این کشورها برود؛ بنابراین ایشان کم‌کم از توپخانه جدا شد و به لیبی و جاهای دیگر رفت و پس از مدتی هم یگان موشکی سپاه را فعال کرد. در حقیقت پیش از اینکه این شهید عزیز از کشور بیرون برود، کسانی مثل شهید شفیع‌زاده و سردار حاجی‌زاده کنار حاج حسن آقا بودند و اداره توپخانه را بر عهده گرفتند. (راوی: محمدحسن محققی، هم‌رزم شهید)
بسیاری از فرماندهان دفاع مقدس در سال‌های بعد از جنگ در رده‌های مدیریتی و فرماندهی ستادی کار می‌کردند و کمی از میدان عمل رزمی فاصله گرفتند؛ یعنی فرمانده تیپ، نیرو و لشکر یا جانشین شدند و معاونت‌های ستادی را به عهده گرفتند اما شهید طهرانی مقدم همین کار تحقیقاتی و پژوهشی خود را در حوزه موشک ادامه داد. حتی در مرحله‌ای هم که حاج حسن‌آقا به عنوان جانشین نیروی هوایی سپاه منصوب شد _به گمانم در زمان فرماندهی شهید احمد کاظمی بود_ ایشان به درخواست خودش از این مسئولیت کناره‌گیری کرد؛ یعنی با اینکه به مقام مهم جانشینی فرماندهی نیرو برگزیده شده بود ولی داوطلبانه تقاضا کرد که از این مسئولیت کنار برود تا بهتر بتواند به پروژه‌هایی که در زمینه موشکی داشت می‌کرد، برسد. در حقیقت روی این داستان متمرکز شده بود که در واقع فداکاری بزرگی بود، چون کاری را که ایشان دنبال می‌کرد، چندان اسم و رسمی در برنداشت. در اصل، شهید طهرانی مقدم در کار تحقیقاتی بود و به‌صورت غیر رسانه‌ای آن را دنبال می‌کرد. (راوی: دکتر محمد جعفری)

پیام مقام معظم رهبری در خصوص شهادت شهید طهرانی مقدم و همکارانشان

 بسم‌الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون


حادثه خونین در یکی از مراکز پشتیبانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به شهادت جمعی از عناصر ممتاز آن سازمان و در پیشاپیش آنان سردار عالی‌قدر، دانشمند برجسته و پارسای بی‌ادعا، سردار حسن مقدم انجامید، واقعیتی تلخ و اندوه‌بار بود.
آن جان‌برکفان نستوه با سینه گشاده و عزم راسخ همواره به پیشباز خطر شتافته و در دوران دفاع مقدس و پس از آن، هرگز احساس خستگی به خود راه ندادند. شهادت، بی‌شک برترین آرزوی آنان بود. لیکن فقدان مردان بزرگ در هر کشور و جامعه‌ای برای آن مردم و آن کشور خسارت و تأسف‌بار است.
ما همه در غم این عزیزان با خانواده‌های گرامی آنان شریک و همدردیم. خدا را شکر که محصول تلاش‌های آنان هم‌اکنون در اختیار مردان جهاد است و تربیت‌شدگان آن مجموعه، از کفایت لازم برای ادامه آن خط نورانی برخوردارند.
عزیزان من؛ امیدوار به تفضل بی‌انقطاع حضرت حق و با استمداد از ارواح شهیدانتان، تلاش و همت را دوچندان کنید تا همه بیش‌ازپیش بدانند که شهادت برای ما توفیق الهی و مایه برکت و عروج برتر است.
تسلیت صمیمانه خود را به بازماندگان و دوستان و همکاران این شهدا تقدیم می‌دارم.

سیدعلی خامنه‌ای 25/ آبان/ 1390
(پیام تسلیت در پی عروج ملکوتی شهدای جهاد خودکفایی سپاه پاسداران مورخ 25/08/1390 به آدرس https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=17965)