کد درس: 2040403
هدف کلی: نماز
عنوان جزئی: مسجد، محراب مؤمنین و نماز، معراج مؤمن
مدت زمان: 30 دقیقه
ثبت گزارش

وجه بیان:
در آیات و روایات ما بسیار زیاد در باب تأثیرهای اخلاقی، تربیتی، اجتماعی، مادی و معنوی نماز جماعت بحث شده است. بر این اساس و با توجه به حجم توجهات آیات و روایات به این موضوع، باید نماز جماعت و حضور در مسجد را از ضروریات دانست و شرکت در نماز جماعت و حضور در مسجد را راهی برای رسیدن به سعادت دید.
از جمله مهم‌ترین نکات مغفول مانده در جامعه اسلامی کارکرد اصلی و جامعیّت مسجد و همچنین کم‌رنگ شدن حضور امت اسلامی در صفوف مساجد است که باید آن را یادآوری کرد و سعی شود تا مساجد در متن جامعه بزرگ‌تر از قبل شود.

هدف شناختی:
با آثار مختلف نماز جماعت آشنا می‌شود.
با نماز جماعت خانوادگی به عنوان کوچک‌ترین نوع نماز جماعت آشنا می‌شود.
اهمیت بیشتر نماز جماعت و آثار و برکات آن را نسبت به نماز فرادی درک می‌کند.
با اهمیت مسجد آشنا می‌شود.
بهترین نماز را، نمازی با حضور قلب و رعایت آداب قبل نماز و به‌صورت جماعت و در مسجد می‌داند

هدف عاطفی:
علاقه‌مند به شرکت در نماز جماعت می‌شود.
علاقه‌مند به حضور در مسجد می‌شود.

هدف رفتاری:
سعی می‌کند تا بیشتر در نماز جماعت شرکت ‌کند.
سعی می‌کند تا بیشتر در مسجد حضور یابد.
در برپایی نماز جماعت، چه در خانه و در محل‌های دیگر تلاش می‌کند.

جملات کلیدی:
رسول‌الله (ص): «صلاة الجماعۀ افضل من صلاة الفرد بخمس و عشرین درجۀ؛ فضیلت نماز جماعت بیست‌وپنج برابر نماز فرادی می‌باشد» (وسائل الشیعه، ج 5، ص 374)
امام موسی بن جعفر (ع): «ان الصلاة فی الصف الاول کالجهاد فی سبیل الله عز و جل؛ نماز در صف اول جماعت همانند جهاد در راه خداوند متعال است» (وسائل الشیعه، ج 5، ص 387).
امام علی (ع): «لا صَلاۀَ لِجارِ الْمَسْجِدِ اِلاّ فِى الْمَسْجِدِ؛ براى همسایه مسجد، نماز [کامل] نیست مگر در مسجد» (بحارالانوار، ج 83، ص 379).
رسول‌الله (ص): «إِنَّ الْمُؤْمِنَ مَجْلِسُهُ مَسْجِدُه‏؛ همانا مجلس مؤمن مسجد است» (وسائل الشیعه، ج3، ص509) .

کلیدواژه:
نماز جماعت ▪ ثواب نماز جماعت ▪ مسجد ▪ کارکرد مسجد

سؤالاتی که ارائه این عنوان به آن‌ها پاسخ می‌دهد
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​نماز جماعت چه آثار و برکاتی به همراه دارد؟
حداقل شرایط برپایی نماز جماعت کدام است؟
نماز جماعت در برابر نماز فرادی چه اهمیت‌هایی دارد؟
مسجد چه جایگاه و اهمیتی دارد؟
بهترین نماز کدام است؟

اهـــداف درس

ورود به بحث:
پرسش درباره سؤالات کلیدی طرح درس
​​​​​​​
زمان و مکان پیشنهادی:​​​​​​​​​​​​​​
​​​​​​​مربیان عزیز می‌توانند زمان‌ها (اعیاد، وفیات و مناسبت‌های ملی) و مکان‌های خاصی (مانند حرم‌های ائمه و امامزادگان، گلزار شهدا و ...) را با توجه‌ به محتوای درس، غیر از فضای همیشگی جلسه در نظر بگیرند.
ایام ماه مبارک رمضان

روش های درس

​​منابـع پیشنهادی

توضیحات سودمنـد

احادیث و روایات در این خصوص
رسول‌الله (ص): «ان الله و ملائکته یصلون علی الذین یصلون الصفوف الاول؛ خدا و فرشتگانش بر کسانی که صف‌های اول نماز جماعت را به هم پیوند می‌دهند، درود می‌فرستند» (کنزالعّمال / ج 7 / ص 633 / حدیث 20629).
عن ابی جعفر (ع) قال: «قال امیرالمؤمنین(ع): من سمع الندآء فلم یجبه من غیر علۀ فلا صلاة له؛ از امیرالمؤمنین (ع)نقل می‌شود که آن حضرت فرمودند: هر که صدای اذان جماعت را بشنود و بدون هیچ عذری اجابت نکند نماز ندارد (نمازش مقبول نیست)» (وسائل الشیعه، ج 5، ص 375).
امام رضا (ع) : «انما جعلت الجماعۀ لئلا یکون الاخلاص و التوحید و الاسلام و العبادۀ لله الا ظاهراً مشکوفا مشهورا؛ علت تشریع نماز جماعت آن است که اسلام و توحید و بندگی و اخلاص به خداوند متعال در معرض دید عموم و ظاهر و مشهور در میان مردم باشد» (وسائل الشیعة، 5/372/9، وسائل الشیعة، 5 / 375 باب 2).
رسول‌الله (ص): «صلاة الرجل فی جماعۀ خیر من صلاته فی بیته اربعین سنۀ. قیل: یا رسول‌الله! صلاة یوم؟ فقال (ص): صلاة واحدۀ؛ یک نماز با جماعت، بهتر از چهل سال نماز فرادی در خانه است. پرسیدند: آیا یک روز نماز؟ فرمودند: بلکه یک نماز» (جامع الأخبار، ج۱، ص۷۷).
به خاطر همین فضیلت و پاداش‌ها است که رسول‌الله (ص) می‌فرماید: «اگر تعداد نمازگزاران از ده نفر بیشتر شود، اگر تمام آسمان‌ها کاغذ و دریاها مرکب و درخت‌ها قلم شود و فرشتگان بنویسند، پاداش یک رکعت آن را نمی‌توانند بنویسند.» (جامع احادیث شیعه، ج 6، ص 384-385)
رسول‌الله (ص): «ان المساجد بیوت المتقین و من کانت المساجد بیوته فقد ختم الله له بالروح و الرحمۀ و الجواز على الصراط الى الجنۀ؛ مساجد، خانه پارسایان است و هرکس مسجد خانه‌اش باشد (اوقات خود را در آن و به عبادت بگذارند) خداوند انجام کار او را رحمت و شادى قرار داده و اجازه عبور از صراط به سوى بهشت را به او خواهد داد» (کنزالعمال، ج ۷، ص ۶۵۹، حدیث ۲۰۷۸۵).
امام خمینی(ره): «این دژهای محکم (مسجد) را محکم نگاه دارید. نگویید که ما انقلاب کردیم، حالا باید هی فریاد بزنیم! خیر، نماز بخوانید از همه فریادها بالاتر است»(صحیفه امام، ج 12،  ص 393).
رسول‌الله (ص): «مَن کانَتِ المَساجِدُ بَیتَهُ ضَمِنَ اللهُ لَهُ بِالرٌّوحِ وَالرّاحَهِ وَالجَوازِ عَلَی الصِّراطِ؛ هرکسی که مسجدها خانه‌اش باشد، خداوند آسایش و آرامش و عبور از صراط را برای او ضمانت می‌کند» (مستدرک، ج ٣، ص ٣٦٣).
رسول‌الله (ص): «کُلُّ جُلُوسٍ فِی الْمَسْجِدِ لَغْوٌ إِلَّا ثَلَاثَةً قِرَاءَةُ مُصَلٍّ أَوْ ذِکْرُ اللَّهِ أَوْ سَائِلٌ عَنْ عِلْم‏؛ هرگونه نشستى در مسجد بیهوده است، مگر اینکه براى سه کار باشد: خواندن قرآن، خدا را یاد کردن و یا دانش اندوختن» (وسائل الشیعة ج4 ص117).
رسول‌الله (ص): «ما جَلَسَ قَومٌ فی مَسجدِ مِن مَساجِدِ اللهِ تَعالی یَتلُونَ کِتابَ اللهِ یَتَدارَسُونَهُ اِلاّ تَنَزَّلَت عَلَیهِمُ السَّکینَۀُ وَ غَشِیَتهُمُ الرَّحمَۀُ وَ ذَکَرَهُمُ اللهُ فیمَن عِندَهُ؛ قومی [با یکدیگر] در مسجدی از مساجد خداوند متعال برای تلاوت و آموختن قرآن ننشینند؛ مگر آنکه آرامش بر ایشان نازل و رحمت الهی شامل حال آنها شود؛ و خداوند از آنها در میان کسانی که نزد او هستند یاد می‌کند» (مستدرک الوسایل، ج٣، ص٣٦٣)
امام صادق (ع) : «مَنْ مَشَى إِلَى الْمَسْجِدِ لَمْ یَضَعْ رِجْلَیْهِ عَلَى رَطْبٍ وَ لَا یَابِسٍ إِلاّ یُسَبِّحُ لَهُ إِلَى الأرَضِینَ السَّابِعَۀِ؛ هرکس به طرف مسجد برود، پایش را بر هیچ تر و خشکی نمی‌گذارد، مگر اینکه زمین تا طبقات هفت‌گانه‌اش برای او تسبیح می‌گویند» (بحارالانوار، ج٨٤، ص١٣).
رسول‌الله (ص): «أَلَا إِنَّ بُیُوتِی فِی الأرْضِ الْمَسَاجِدُ تُضِی ءُ لأهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِیءُ النُّجُومُ لأهْلِ الْأَرْضِ أَلا طُوبَى لِمَنْ کَانَتِ الْمَسَاجِدُ بُیُوتَهُ أَلا طُوبَى لِعَبْدٍ تَوَضَّأَ فِی بَیْتِهِ ثُمَّ زَارَنِی فِی بَیْتِی أَلا إِنَّ عَلَى الْمَزُورِ کَرَامَۀَ الزَّائِرِ أَلا بَشِّرِ الْمَشَّائِینَ فِی الظُّلُمَاتِ إِلَى الْمَسَاجِدِ بِالنُّورِ السَّاطِع ِیَوْمَ الْقِیَامَۀِ؛ رسول‌خدا (ص)فرمود: خدای متعال فرمود: آگاه باش که خانه‌هاى من در زمین مساجد هستند و براى اهل آسمان‌ها همچـون ستارگان براى اهل زمین مى‌درخشند؛ آگاه باش، خوشا به حال کسى که مساجد خانه‌هاى اوست [بیشتر وقت‌ها در مساجد، نمازهایش را می‌خواند]؛ آگاه باش، خوشا به حال بنده‌ای که در خانه‌اش وضو بگیرد، سپس مرا در خانه‌ام زیارت کند؛ آگاه باش، بر زیارت‌شده واجب است که زائرش را تکریم کند؛ آگاه باش، به کسانى که در تاریکی‌ها به مساجد مى‌روند بشارت بده به نور ساطع در روز قیامت» (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ج 2، ص 28)