کد درس: 2040502
هدف کلی: دعا
عنوان جزئی: عهد
مدت زمان: 30 دقیقه
ثبت گزارش

وجه بیان:
از یک منظر ادعیه را می‌توان به دو بخش تقسیم نمود: یکی ادعیه‌ای که مناجات هر فرد با خداست مانند دعای کمیل، خمسه عشر، مناجات شعبانیه و ... ؛ دیگر دعاهایی که ولایت و امامت در مضمون آنها مطرح است مانند دعای عهد، دعای الهی عظم البلاء ... .
از دعاهای مشهور که خواندن آن در دوران غیبت حضرت مهدی (عج) فراوان مورد سفارش قرار گرفته دعای عهد است. به نظر می‌رسد چون دعای عهد به‌منزله تعهد و بیعت و اعلام وفاداری به امام عصر& است، هرگز از گردن ما ساقط نمی‌شود؛ بنابراین به قرینه‌ای که در متن این دعا وارد شده است مناسب است که هر زور مخصوصاً اول روز خوانده شود: «اللَّهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ لَهُ فِی صَبِیحَةِ یَوْمِی هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَیَّامِی عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَةً لَهُ فِی عُنُقِی»


هدف شناختی:
با دعای عهد به عنوان نماد ادعیه‌ای که پیرامون اهل‌بیت(ع) و علی‌الخصوص امام زمان(غج) است و اهمیت ویژه آن آشنا می‌شود.
با سند و تاریخ این دعا آشنا می‌شود.
با مفاهیم و معانی فرازهای این دعا، مانند انتظار دائمی برای ظهور ایشان، آمادگی مداوم برای یاری امام زمان(عج) آشنا می‌شود


هدف عاطفی:
علاقه و توجه فراگیران به امام زمان & احساس مسئولیت نسبت به ایشان افزایش می‌یابد.


هدف رفتاری:
سعی در خواندن هر روز دعای عهد می‌کند.
با امام زمان خود تجدید عهد می‌کند.


جملات کلیدی:
دعای عهد: «اللَّهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ لَهُ فِی صَبِیحَةِ یَوْمِی هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَیَّامِی عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَةً لَهُ فِی عُنُقِی لَا أَحُولُ عَنْها وَلَا أَزُولُ أَبَداً؛ خدایا در صبح این روز و تا زندگی کنم از روزهایم، برای آن حضرت بر عهده‌ام، عهد و پیمان و بیعت تجدید می‌کنم که از آن‌، رو نگردانم و هیچ‌گاه دست برندارم». 
دعای عهد: «اَللّـهُمَّ اَرِنیِ الطَّلْعَۀَ الرَّشیدَۀَ، وَ الْغُرَّۀَ الْحَمیدَۀَ وَ اکْحُلْ ناظِری بِنَظْرَۀ منِّی اِلَیْهِ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ، وَ اَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بی مَحَجَّتَهُ؛ خدایا بنمایان به من آن جمال ارجمند و آن پیشانى نورانى پسندیده را و سرمه وصال دیدارش را به یک نگاه به دیده‌ام بکش».
«تجدید عهد، مایۀ ثبات و کمال محبت و اخلاص و ایمان شخص می‌شود».


کلیدواژه:
شرح دعای عهد ▪ دعای عهد در کلام بزرگان ▪ دعای عهد


سؤالاتی که ارائه این عنوان به آن‌ها پاسخ می‌دهد
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​
دعا عهد نماد چیست و چه اهمیتی دارد؟
دعای عهد از چه کسی نقل شده و چه ثوابی برای آن وجود دارد؟
معنا و مفهوم فرازهایی چون انتظار دائمی برای ظهور ایشان، آمادگی مداوم برای یاری امام زمان و ... چیست؟

اهـــداف درس

ورود به بحث:
پرسش درباره سؤالات کلیدی طرح درس

زمان و مکان پیشنهادی:
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​
مربیان عزیز می‌توانند زمان‌ها (اعیاد، وفیات و مناسبت‌های ملی) و مکان‌های خاصی (مانند حرم‌های ائمه و امامزادگان، گلزار شهدا و ...) را با توجه‌ به محتوای درس، غیر از فضای همیشگی جلسه در نظر بگیرند.
ایام ماه شعبان

روش های درس

توضیحات سودمنـد

احادیث و روایات در این خصوص
دعای عهد از امام صادق (ص) روایت شده است و سید بن طاووس در مصباح الزائر، ابن مشهدی در المزار الکبیر، کفعمی در المصباح و البلد الامین و مجلسی در بحارالانوار و زاد المعاد این دعا را نقل کرده‌اند. نقل این دعا توسط عالمان بزرگی همچون سید بن طاووس، کفعمی و علامه مجلسی نشان از اعتماد آنان به دعای عهد دارد؛ و محتوای این دعا در ادعیه دیگر مورد تأیید قرار گرفته است.
امام صادق (ص) : «مَنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً بِهَذَا الْعَهْدِ کَانَ مِنْ أَنْصَارِ قَائِمِنَا فَإِنْ مَاتَ قَبْلَهُ أَخْرَجَهُ اللَّهُ تَعَالَى مِنْ قَبْرِهِ وَ أَعْطَاهُ بِکُلِّ کَلِمَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَةٍ وَ هُوَ هَذَا؛ هرکس چهل صبحگاه این دعا را بخواند از یاوران حضرت قائم & خواهد بود و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد خدای تعالی او را زنده خواهد کرد تا در رکاب آن جناب جهاد نماید و به شماره هر کلمه از آن هزار حسنه برایش نوشته می‌شود و هزار کار بد از او محو می‌گردد» (مستدرک الوسائل، ج 5، ص 393). 
یکی از نزدیکان امام خمینی (ره) می‌گوید: «یکی از چیزهایی که امام در روزهای آخر به من توصیه می‌کردند، خواندن دعای عهد بود. ایشان می‌گفتند: صبح‌ها سعی کن این دعا را بخوانی؛ چون در سرنوشت دخالت دارد. امام حتی در موقعی که در بیمارستان بستری بودند، از انس با کتاب مفاتیح‌الجنان غافل نبودند. پس از رحلت جانگداز ایشان که مفاتیح‌شان را از بیمارستان به بیت منتقل می‌‌کردیم، متوجه شدیم امام در مفاتیح خود در کنار دعای شریف عهد که آن ‌را یک اربعین می‌‌خواندند، تاریخ شروع را هشت شوال نوشته‌‌اند» (ویژه ‏نامه روزنامه اطلاعات،  14 / 3 / 1369).
طبق روایتی از امام صادق (ع)، جبرئیل به حضرت محمد (ص) گفت: «یا محمد! کسی که در ماه رمضان با دعای"اللهم رب النور العظیم” قبل از افطار دعا کند، خداوند دعاهای او را مستجاب، نماز و روزه او را قبول و ده دعای او را برآورده می‌نماید، گناهان او را می‌بخشد، غم و غصه او را از بین می‌برد و گرفتاری‌هایش را برطرف می‌کند، حاجت او را برآورده می‌نماید، او را به مقصودش می‌رساند، عمل او را با عمل صدیقین و پیامبران بالا می‌برد و در روز قیامت چهره او درخشان‌تر از ماه شب چهارده خواهد بود». (المراقبات به نقل از سید بن طاووس)
امام زمان & در توقیعی که به شیخ مفید دارند، می‌فرمایند: «اگر شیعیان ما که خداوند به آنها توفیق اطاعت داده، یکدل و یکپارچه همه به عهدی که با ما داشتند وفا می‌کردند، دیدار ما با آنها عقب نمی‌افتاد، چیزی که باعث غیبت ما شده چیزهای ناپسندی است که ما از شیعیان می‌بینیم»(بحارالانوار، ج53، ص177، ح8).