کد درس: 2040902
هدف کلی: آداب فردی
عنوان جزئی: وضو داشتن، چگونه خوابیدن، غذا خوردن
مدت زمان: 30 دقیقه
ثبت گزارش

وجه بیان:
عنوانی که در اینجا ذیل عنوان «آداب فردی» به آن پرداخته می‌شود، چند مقوله مهم و اساسی در زمینه زندگی فردی فراگیران است که می‌بایست با آنها آشنا شوند و این آداب را از منظر اسلام بشناسند و به آنها مزیّن شوند تا سبب حرکت هرچه سریع‌تر ایشان به سمت زندگی سالم و همگام با رشد باشد.
​​​​​​​
هدف شناختی:
با اجر و فضیلت دائم‌الوضو بودن و خوابیدن با وضو آشنا می‌شود.
با اهمیت سحرخیزی و زود خوابیدن آشنا می‌شود.
با ذکر مثال‌هایی آداب صحیحِ غذا خوردن در اسلام را می‌شناسد

هدف عاطفی:
به رعایت آداب فردی علاقه‌مند می‌شود.

هدف رفتاری:
سعی می‌کند که تا دائم‌الوضو باشد.
سعی در رعایت توصیه‌ها در مورد خوابیدن می‌کند.

جملات کلیدی:
رسول‌الله (ص): «لَا یُحَافِظُ عَلَى الْوُضُوءِ إِلَّا کُلُّ مُؤْمِنٍ؛ بر وضو مواظبت نمی‌کند مگر مؤمن» (الأشعثیات، ج۱، ص۳۴).
رسول‌الله (ص): «المعدۀ حوض البدن و العروق الیها واردۀ، فاذا صحت المعدۀ صدرت العروق بالصحة و اذا سقمت المعدۀ صدرت العروق بلاسقم؛ معده، حوض بدن است و رگ‌ها به آن پیوسته‌اند، پس هرگاه معده سالم باشد، رگ‌ها سلامتی صادر می‌کنند و هرگاه معده بیمار باشد رگ‌ها بیماری صادر می‌کنند» (مفاتیح الحیات، ص208).

کلیدواژه:
دائم‌الوضو ▪ درست خوابیدن در اسلام

سؤالاتی که ارائه این عنوان به آن‌ها پاسخ می‌دهد
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​سحرخیزی و زود خوابیدن چه اهمیتی دارد؟
طرز صحیحِ غذا خوردن در اسلام چه آدابی دارد؟

اهـــداف درس

ورود به بحث:
پرسش درباره سؤالات کلیدی طرح درس

زمان و مکان پیشنهادی:
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​مربیان عزیز می‌توانند زمان‌ها (اعیاد، وفیات و مناسبت‌های ملی) و مکان‌های خاصی (مانند حرم‌های ائمه و امامزادگان، گلزار شهدا و ...) را با توجه‌ به محتوای درس، غیر از فضای همیشگی جلسه در نظر بگیرند.
در زمان و مکان اردوها برگزارشده

روش های درس

توضیحات سودمنـد

احادیث و روایاتی در این خصوص
رسول اکرم (ص) : «شستن دست پیش از غذا خوردن، فقر را می‏‌زداید، و پس از غذا خوردن، غم و اندوه را می‏‌بَرَد و چشم را سلامت می‏‌بخشد» (بحارالأنوار، ج66، ص364).
امام باقر(ص): « مَنْ أرَادَ أنْ لا یضُرَّهُ طَعَامٌ ، فَلاَ یَأکُلْ طَعَاما حَتّى یَجُوعَ وَ تَنْقى مِعْدَتُهُ ، فإذا أکَلَ فَلْیُسَمِّ اللّه َ ، وَ لْیُجِدِ المَضْغَ ، وَ لْیَکُفَّ عَنِ الطَّعَامِ وَ هُوَ یَشْتَهِیهِ وَ یَحْتَاجُ إلَیْهِ؛ هر که مى خواهد غذا به او زیان نرساند باید تا گرسنه نشده و معده اش خالى نگشته غذا نخورد و هر گاه شروع به خوردن غذا کرد، نام خدا را بر زبان آورد و غذا را خوب بجود و هنوز که اشتها دارد از خوردن دست بکشد» (وسائل الشیعة، 16/540/3).
امام صادق (ع): «در حال راه رفتن غذا مخور مگر از روی ناچاری» (الفقیه، ج3، ص 356).
امیرالمومنین علی (ع): «پرخوری و پرخوابی، جان را فاسد می‌کنند و زیان‌بار هستند» (غرر الحکم، ح 7034).
امام رضا (ع) : «اگر مردم کم بخورند بدن‌هایشان اعتدال و استواری یابد» (مکارم الاخلاق، ص362).
امیرالمومنین علی (ع) به امام حسن فرمود: « بر سر هر سفره منشین مگر آنگاه که گرسنه‌ای و از کنار سفره برنخیز مگر وقتی که هنوز اشتها داری و جویدن غذا را به نیکی انجام بده و پیش از خوابیدن به دستشویی برو. هرگاه اینها را رعایت کردی از درمان بی‌نیاز می‌شوی» (بحارالانوار، ج 70، ص 187).
رسول‌الله (ص): «یَا أَنَسُ أَکْثِرْ مِنَ الطَّهُورِ یَزِیدُ اللَّهُ فِی عُمُرِکَ وَ إِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَکُونَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ عَلَى طَهَارَةٍ فَافْعَلْ فَإِنَّکَ تَکُونُ إِذَا مِتَّ عَلَى طَهَارَةٍ مِتَّ شَهِیداً؛ ای انس! سعی کن طاهر و با وضو باشی که خداوند بر طول عمرت می‌افزاید و اگر توانستی شب و روز با وضو باشی این کار را انجام بده؛ زیرا اگر در حال وضو از دنیا بروی پاداش و ثواب شهید را خواهی داشت» (بحار الأنوار، ج۶۶، ص۳۹۶).
امام صادق (ع) : «إِنِّی لَأَعْجَبُ مِمَّنْ یَأْخُذُ فِی حَاجَةٍ وَ هُوَ عَلَى وُضُوءٍ کَیْفَ لَا تُقْضَى حَاجَتُه‏؛ من تعجب می‌کنم از کسی که دنبال حاجت و کاری است درحالی‌که با وضو است، حاجتش برآورده نشود!» (من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۲۶۶).
رسول‌الله (ص): «کسی که با وضو بخوابد، اگر در شب، مرگ به سراغش آمد، این شخص شهید از دنیا رفته است» (بحار الأنوار، 76 / 183 / 7).
رسول‌الله(ع): «ای علی! خوابیدن چهار گونه است: خواب پیامبران بر پشت، خواب مؤمنان بر پهلو، خواب کافران و منافقان بر پهلو چپ و خواب شیطان‌ها بر رویشان است» (الفقیه، جلد ۴، ص۳۶۵).
امام رضا (ص): «قدرت و سلطنت خواب، در مغز است و آن مایه پایداری و نیرومندی جسم است، پس هرگاه خواستی بخوابی ابتدا بر سمت راست و سپس بر سمت چپ بخواب و همچنین هنگام برخواستن از سمت راست برخیز» (بحارالانوار.ج59.ص316 ).
امام باقر(ع): «خواب در ابتدای روز مایه نادانی و کودنی و خواب قیلوله نعمت و خواب عصرانه مایه حماقت و ابلهی و خواب میان مغرب و عشا مایه محرومیت از روزی است» (الفقیه، ج1، ص502).
امام صادق (ع) : «پرخوابی دین و دنیا را از بین می‌برد» (الکافی، ج5، ص84).