کد درس: 2040702
هدف کلی: صداقت راست‌گویی
عنوان جزئی: دروغ
مدت زمان: 30 دقیقه
ثبت گزارش

وجه بیان:
یکی از فضیلت‌های اخلاقی که نقش بسزایی در سازندگی انسان دارد، صداقت در گفتار، رفتار و پندار است. پیشرفت و تعالی بشر، درگرو پایبندی آنان به راستی در کردار و گفتارشان است (راستی و صدق عملی). از آنجا که انسان‌ها بر اثر نیازمندی‌های فراوان روحی و جسمی ناگزیرند، به ‌صورت اجتماعی زندگی کنند، آنچه بقای چنین حیاتی را تضمین می‌کند، درستکاری و راستی میان افراد جامعه است.
همان‌طور که در آیات و روایات آمده است، دروغ کلید تمام بدی‌هاست و این به آن معناست که انسان تا انتهای تباهی به‌وسیله دروغ می‌رود. لذا در این جلسه به برسی انواع دروغ و مضرات آن می‌پردازیم. فراگیران باید این نکته مهم را که منافع دروغ زودگذر و فانی است را در خاطر حفظ کنند و بفهمند که از نوجوانی باید دروغ‌های کوچک را ترک نمایند چراکه عادت کردن به دروغ باعث می‌شود در بزرگ‌سالی دروغ‌های بزرگ‌تر از انسان سر بزند.
​​​​​​​

هدف شناختی:
گناه کبیره بودن دروغ را می‌فهمد و با انواع آن را آشنا می‌شود.
نشانه‌ها و علائم یک فرد دروغ‌گو را می‌شناسد.
فلسفه دروغ مصلحت‌آمیز و مرز آن را می‌فهمد


هدف عاطفی:
از دروغ و دروغ‌گو بیزار می‌شود.


هدف رفتاری:
تلاش می‌کند از تمامی اقسام دروغ، چه بزرگ و چه کوچک، چه شوخی و چه جدی بپرهیزد.

جملات کلیدی:
مام حسن عسکرى(ع): «جُعِلَتِ الْخَبَائِثُ کُلُّهَا فِی بَیْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهَا الْکَذِب‏؛ تمام پلیدی‌ها در اطاقى قرار داده شده و کلید آن دروغ است» (میزان الحکمه، ح 17410).
رسول‌الله (ص): «یا اَبَاذَر، اُترُک فُضولَ الکَلامِ وَ حَسبُکَ مِن الکَلامِ ما تَبلُغُ بِهِ حاجَتَکَ وَ کَفی بِالمَرءِ کِذباً اَن یحَدِّثَ بِکُلِّ مَا سَمِعَ؛ ای اباذر، زیاده‌گویی را ترک کن و به مقداری از سخن که حاجت را برآورد بسنده کن و برای اثبات دروغگویی آدمی همین بس که در مورد هر آنچه می‌شنود سخن بگوید» (بحارالانوار، ج 77، ص 85).


کلیدواژه:
دروغ و صداقت ▪ راستی و صداقت


سؤالاتی که ارائه این عنوان به آن‌ها پاسخ می‌دهد
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​
جایگاه دروغ در اسلام و انواع و مضرات آن چیست؟
فرد دروغ‌گو چه ویژگی‌هایی دارد؟
فلسفه دروغ مصلحتی چیست و حد و مرز آن کجاست؟

اهـــداف درس

ورود به بحث:
پرسش درباره سؤالات کلیدی طرح درس


زمان و مکان پیشنهادی:
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​
مربیان عزیز می‌توانند زمان‌ها (اعیاد، وفیات و مناسبت‌های ملی) و مکان‌های خاصی (مانند حرم‌های ائمه و امامزادگان، گلزار شهدا و ...) را با توجه‌ به محتوای درس، غیر از فضای همیشگی جلسه در نظر بگیرند.
دوران ابتدای تشکیل جلسه

روش های درس

توضیحات سودمنـد

احادیث و روایاتی در این خصوص
امیرالمومنین علی (ع): «لَا یَجِدُ عَبْدٌ طَعْمَ الْإِیمَانِ حَتَّى یَتْرُکَ الْکَذِبَ هَزْلَهُ وَ جِدَّهُ؛ بنده‌ای مزه ایمان را نچشد تا دروغ را وانهد چه شوخی باشد و چه جدی» (بحارالأنوار، ج۶۹، ص۲۶۲).
امام صادق (ع) : «الکِذبُ مذمومٌ إلّا فی أمرین دَفعِ شرّ الظَّلَمۀ و إصلاحِ ذاتِ البین؛ دروغ نکوهیده است مگر در دو جا: برطرف کردن شرّ ستمگران و آشتی برقرار ساختن بین مردم» (بحار الأنوار : 72/263/48).
رسول‌الله (ص): «الا اخبرکم باکبر الکبائر: الاشراک بالله و عقوق الوالدین و قول الزور؛ بزرگ‌ترین گناهان کبیره را به شما اعلام می‌دارم: شرک به خدا، نامهربانی به پدر و مادر، سخن دروغ» (المحجة البیضاء، ج 5، ص 242).
رسول‌الله (ص): «آیَۀُ المُنافِقِ ثَلاثٌ: اِذا حَدَثَ کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِذا اؤتُمِنَ خانَ؛ نشان منافق سه چیز است: 1- سخن به دروغ بگوید. 2 - از وعده تخلف کند.3 - در امانت خیانت نماید» (میزان الحکمة، ج12، ص346).