وجه بیان:
برای آنکه فراگیران توانایی شناخت عظمت امامان معصوم 5 را به دست آوردند، لازم است با نقش دنیوی و اجتماعی ایشان که منجر به ایجاد و استحکام تمدن عظیم اسلامی گردید آشنا شویم.

هدف شناختی:
 با داستان‌هایی از معصومین (ع) در زمینه‌های علوم تجربی، صنعت، تجارت، اقتصاد و توسعه علمی آشنا می‌شود.
​​​​​​​
هدف عاطفی:
علاقه و شور فراگیر نسبت به امامان معصوم (ع) بیشتر می‌شود.
دین خود را مدیون زحمات امامان معصوم (ع) در دوره‌های مختلف می‌داند.

هدف رفتاری:
 از رفتار اهل‌بیت (ع) در زندگی روزمره خود الگوبرداری می‌کند.
اعمال و رفتارهای خود را با توجه به سیره اهل‌بیت (ع) می‌سنجد.

جملات کلیدی:
امیرالمؤمنین: «علم چهار قسم است: فقه برای ادیان، طب برای بدن‌ها، نحو برای گفتار و نجوم برای شناخت زمان».(بحارالانوار، ج 1، ص 218، حدیث 42).
مقام معظم رهبری: «محفل درس امام صادق (ع) و میدان آموزشی که آن بزرگوار به وجود آورد، هم قبل از او و هم بعد از او در تاریخ زندگی امامان شیعه بی‌نظیر بود» (بیانات رهبر معظم انقلاب پیرامون عنصر جهاد، مبارزه و قیام در زندگی ائمه اطهار 5 مورخ 20/12/1389 به آدرس https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8211). 
​​​​​​​
​​​​​​​​​​​​​​
کلیدواژه:
تمدن اسلامی ▪ عدالت اجتماعی ▪ تمدن مهدوی

سؤالاتی که ارائه این عنوان به آن‌ها پاسخ می‌دهد:
حداقل یک مورد از نقش اهل‌بیت (ع) در رشد تمدن اسلامی را تشریح نمایید؟

ورود به بحث:
پرسش درباره سؤالات کلیدی طرح درس
خواندن داستان‌ محضر عالم (117) از کتاب داستان راستان
خواندن داستان‌های یک زره یک عروسی (ص 120-121)، سنگ سفید (ص 126)، نامه‌ای که پاره شد (ص 128)، قلعه‌های فروریخته (ص 132)، صدای شکستن (ص 136)، آخرین سفر (ص 140) و یک‌شنبه اندوه از کتاب یک آسمان سلام​​​​​​​
زمان و مکان پیشنهادی:
مربیان عزیز می‌توانند زمان‌ها (اعیاد، وفیات و مناسبت‌های ملی) و مکان‌های خاصی (مانند حرم‌های ائمه و امامزادگان، گلزار شهدا و ...) را با توجه‌ به محتوای درس، غیر از فضای همیشگی جلسه در نظر بگیرند.
ایام میلاد و شهادت امام رضا (ع)

​سخنرانی امام صادق(ع) پدر عقلانیت، تجسم اخلاق، مهر 88 دانشگاه الزهراء س، حسن رحیم‌پور ازغدی

لازم به ذکر است که می‌توان از موضوعاتی که در این بخش به‌صورت مختصر بیان شده‌اند، استفاده کرد. برای انجام این مهم می‌توان از منابع پیشنهادی در خصوص آن‌ها مطالعه کرد.

علوم تجربی و صنعت

داستان مباحثه امام صادق(ع) با ابوشاکر (امام در 1400 سال قبل به حرکت درونی اجسام اشاره می‌کنند)

مباحث علمی امام صادق (ع) در کتاب توحید مفضل (حرکت وضعی و انتقالی و جهت ستارگان، مباحث مربوط به هوا، حرکت زمین و کروی بودن آن، استفاده ماهی‌ها از اکسیژن و نحوه آن، هضم غذا، ساخت خون و جریان آن در تمام بدن‏، قلب و پیوند آن با ریه‏ و ...)

تربیت دانشمندانی همچون جابر بن حیان (پدر علم شیمی نوین) در علوم تجربی

​​​​​​​​​​​​​​تجارت و اقتصاد

تصحیح نحوه نگرش به فعالیت اقتصادی توسط امام صادق (ع)
داستان تجارت امام صادق (ع) توسط مصادف در مصر

داستان تلاش و کار کردن امام صادق (ع)
روایت اقتصاد و مدیریت صحیح در زندگی، از امام صادق (ع)
توسعه زیرساخت‌های شهری توسط امام علی(ع) با حفر آب‌انبار (این آب‌انبارها به نام آبار علی هنوز موجود می‌باشد)
ایجاد مکانیزم علم و توسعه علم
پایه‌ریزی دانشگاه با چهار هزار شاگرد با رشته‌های کلام، فقه، تفسیر، حدیث، شیمی، فیزیک، گیاه‌شناسی، جانورشناسی، زمین‌شناسی، نجوم و ریاضیات؛ رهبران مکاتب و مذاهب در مباحث ایشان شرکت کرده و گاهی تحت تأثیر ایشان تجدیدنظر می‌کردند مانند: (حسن بصری رهبر مکتب فلسفی عرفانی بصره و واصل بن عطا مؤسس جریان معتزله)
تربیت تخصصی شاگردان (داستان دانشمند شامی که امام برای هر بحث یکی از شاگردان خود را معرفی کرد)
شاگردان دانشگاه امام صادق (ع) نظریه‌پرداز و رهبران مذاهب بزرگ جهان اسلام‌اند (ابوحنیفه و مالک بن انس)
طبقه‌بندی شاگردان بر اساس استعداد و علاقه
پایه‌گذاری کرسی‌های مناظره، نقد، گفتگو و نظریه‌پردازی (داستان مناظرات امام صادق @ با ابوشاکر دیصانی)
آموزش روش صحیح گفتگو با سایر فرهنگ‌ها و تربیت نیرو برای آن
امام صادق (ع) بیل به دست مى‌گرفتند و در باغ خویش کار مى‌کردند و عرق مى‌ریختند. کسى به ایشان عرض کرد: اجازه بدهید من به جاى شما کار کنم؛ فرمودند: «إنى احب أن یتأذى الرجل بحر الشمس فی طلب المعیشة؛ من دوست دارم که انسان در طلب معیشت و روزى، با حرارت آفتاب آزار ببیند.» (وسائل الشیعه؛ ج 12؛ ص 23؛ ح 7)
«به نقل از کتاب داستان راستان شهید مطهری،در روایتى از امام صادق (ع) نقل شده که روزى آن حضرت غلامش را که «مصادف» نام داشت، خواستند و به او هزار دینار دادند و گفتند: با این پول متاعى تهیه کن و براى تجارت به مصر ببر. او نیز اجناسى را خریدارى کرد و همراه جمعى از تجار به مصر رفت؛ هنگامى که به نزدیک مصر رسیدند، قافله‌اى از مصر خارج مى‌شد؛ از آنها درباره ارزش آن متاع در بازار مصر پرسیدند، آن متاع از نیازمندى‌هاى عامه مردم بود و آنان در پاسخ گفتند: در مصر یافت نمى‌شود (و مردم سخت به آن نیازمندند). اینان باهم عهد بستند و هم‌قسم شدند که متاع خود را به دو برابر قیمت بفروشند. سرانجام آنها با سود خوبى به مدینه برگشتند. وقتى که «مصادف» به محضر امام صادق (ع) رسید دو کیسه که هر کدام حاوى هزار دینار بود، جلوى آن حضرت گذاشت و عرض کرد: این هزار دینار اصل مال و آن یک نیز سود تجارت است!
امام صادق (ع) فرمودند: این سود زیادى است مگر چه کردید؟ مصادف ماجرا را براى امام (ع) نقل کرد.
امام (ع) با ناراحتى و شگفتى فرمودند: «شما بر ضرر مردم مسلمان چنین سوگند خوردید که متاع خود را جز به سود دو برابر به آنها نفروشید.»
آنگاه فرمودند: «این (هزار دینار) اصل مالم است که آن را برمی‌دارم و نیازى به آن سود (هزار دینار دیگر) ندارم». سپس افزودند: «یا مصادف مجادلة السیوف أهون من طلب الحلال؛ اى مصادف پیکار با شمشیر از به دست آوردن مال حلال آسان‌تر است» (داستان راستان، صص139-142).
شخصى به نام ایوب بن حر نقل مى‌کند: «سمعت رجلا یقول لأبی عبدالله (ع): بلغنی أن الاقتصاد و التدبیر فی المعیشة نصف الکسب، فقال أبوعبدالله (ع) لا، بل هو الکسب کله و من الدین التدبیر فی المعیشة؛ شنیدم شخصى به امام صادق (ع) عرض کرد: به ما گفته‌اند اقتصاد و مدیریت صحیح در زندگانى، نیمى از کسب است. حضرت فرمودند: خیر، بلکه همه کسب است و تدبیر در معیشت بخشى از دین است» (دائرة‌المعارف فقه مقارن، ج 2، ص 420).
در مکتب امام صادق (ع) در تمام رشته‌های علوم تتبع و بحث می‌شد و امام برای هر یک از شاگردان، تخصصی تعیین نموده بود، برای نمونه به ابان بن تغلب -که در فقه تبحر داشت- دستور دادند که در مسجد بنشیند و فتوا دهد و حمران بن اعین در زمینه علوم قرآن به پرسش‌ها پاسخ می‌داد و زراره بن اعین در زمینه فقه، مناظره و بحث می‌کرد و هشام بن حکم در مسائل رهبری و امامت و اصول عقائد مناظره می‌کرد. امام صادق (ع) به مسائل علمی و تجربی نیز اهتمام داشت و بنابر نقل‌های مختلف از علمای پیشین، جابر بن حیان یکی از شاگردان امام در رشته‌های مختلف در علم کیمیا مهارت داشت. امام صادق (ع) پایه‌گذار مکتب جعفری در مدینه است که هزاران تن در رشته‌های گوناگون در آن به فراگیری علوم اسلامی می‌پرداختند و در فقه و معارف اسلامی بیش از چهار هزار نفر در مساجد تحصیل علم می‌کردند. مجلس درس امام بیشتر در مسجد برگزار می‌شد و شاگردان آن حضرت هم بیشتر حلقه‌های درس را در مسجد تشکیل می‌دادند (پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، علی‌اکبر ولایتی، ص 110).​​​​​​​