2010103:کد درس
هدف کلی: آشنایی با عصر ظهور اسلام
عنوان جزئی: داستان‌هایی از تمدن‌های عصر بعثت، ایران
مدت زمان: 60 دقیقه
ثبت گزارش

وجه بیان (ضرورت طرح بحث):
برای اینکه اسلام را بشناسیم و ارزش نهضتی که پیامبر اسلام (ص) بنیان‌گذار آن بود را به دست آوریم، لازم است ولو در حد اجمال با اوضاع دو محیط آشنا شویم:
1. محیطی که اسلام در آنجا پیدا شد و رشد و نمو کرد
2. محیط بیرون از جهان اسلام
در این طرح درس سعی شده تا در حد نیاز به تمدن "ایران" در زمان ظهور اسلام پرداخته شود.

هدف شناختی (هدفی که ناظر به ارتقای سطح دانش فراگیر است):
- وضعیت کلی تمدن ایران در زمان ظهور اسلام را می‌فهمد.
- با داستان‌هایی از عظمت ایران در دوره هخامنشی (کوروش) آشنا می‌شود.
- با داستان‌هایی از سنت‌ها و رفتارهای تمدن ایران در زمان ظهور اسلام (ساسانیان) آشنا می‌شود.
- مسئله دین مبتنی بر عقاید را درک می‌کند.

هدف عاطفی (هدفی که ناظر به افزایش گرایش فراگیر نسبت به موضوع بحث باشد):
- علاقه وی به ایران و همچنین اسلام بیشتر از قبل می‌شود.

هدف رفتاری (هدفی که باعث شکل‌گیری، تغییر و تثبیت رفتار در فراگیر می‌شود):
- مطالعه تاریخ تمدن اسلام و ایران را جزئی از برنامه‌های خود قرار می‌دهد.

جملات کلیدی (جملاتی که انتظار داریم فراگیر پس از جلسه در ذهنش بماند):
- پذیرش اسلام توسط ایرانیان کاملاً آزادانه و آگاهانه صورت پذیرفته است.
- تمدن ایران بزرگ‌ترین تمدن جهان باستان بوده است.

کلیدواژه (کلماتی که بتوان به‌وسیله آن در طرح درس، مباحث مرتبط و محتوای اینترنتی را جستجو کرد):
تمدن ایران و اسلام ▪ ساسانیان ▪ هخامنشیان ▪ عصر ظهور اسلام ▪ ایران باستان
​​​​​​​
سؤالاتی که ارائه این عنوان به آن‌ها پاسخ می‌دهد:
​​​​​​​وضعیت کلی تمدن ایران در زمان ظهور اسلام چگونه بود؟
چه داستان‌هایی از دوره هخامنشی وجود دارد؟
تمدن ایران در زمان ظهور اسلام دارای چه سنن و رفتارهایی بود؟
دین مبتنی بر عقل یعنی چه؟

اهـــداف درس

ورود به بحث:
پرسش درباره سؤالات کلیدی طرح درس
خواندن داستان‌ در بارگاه رستم (108) از کتاب داستان راستان
خواندن داستان ستاره‌باران (پاراگراف آخر، صفحه 15) از کتاب یک آسمان سلام
​​​​​​​
زمان و مکان پیشنهادی:
مربیان عزیز می‌توانند زمان‌ها (اعیاد، وفیات و مناسبت‌های ملی) و مکان‌های خاصی (مانند حرم‌های ائمه و امامزادگان، گلزار شهدا و ...) را با توجه‌ به محتوای درس، غیر از فضای همیشگی جلسه در نظر بگیرند.
ایام مبعث حضرت رسول (ص)

روش های درس

​​منابـع پیشنهادی

توضیحات سودمنـد

لازم به ذکر است که می‌توان از موضوعاتی که در این بخش به‌صورت مختصر بیان شده‌اند، استفاده کرد. برای انجام این مهم می‌توان از منابع پیشنهادی در خصوص آن‌ها مطالعه کرد.
- سابقه تمدن ایران به لحاظ وسعت، عظمت، قدرت، بهره‌مندی طبیعی، پیشرفت‌های اجتماعی، صنعتی و رسیدن به مرحله دولت و سابقه تاریخی ایران با تشکیل دولت ماد، 12 قرن پیش از عربستان است.
- داستان‌هایی از عظمت ایران در زمان هخامنشی همچون عدالت، ظلم‌ستیزی، جهانگیری، وسعت کشور (وسیع‌ترین کشور عالم قدیم)، قانون محوری، ارتش میلیونی، مبدأ نظام فرمانداری، مبدأ مالیات به شکل یکپارچه (بدون پشتوانه اخلاق چنین تمدنی به وجود نمی‌آید).
- ایران کشوری بسیار قدرتمند بود که مقارن ظهور اسلام دچار چالش شد.
- تجمل‌پرستی در دوران ساسانیان (داستان فرار یزدگرد شهریار پادشاه ساسانی از تیسفون به سمت شمال و شمال شرقی و بردن همه دربارش شامل هزار نفر کارگران آشپزخانه، هزار نفر بازداران و عمله شکار، هزار نفر عمله طرب و ...)
- داستان‌هایی از تمدن عظمت ایران
- فساد موبدان و هیربدان در این دوره
- طبقه‌بندی ایران در این دوره: طبقه بهره‌مند (موبدان، جنگیان، معلمان، نجبا و اشراف) و طبقات محروم (کشاورزان و صنعت‌گران)
- طبقات بهره‌مند از بهترین زندگی برخوردار بودند و از دادن مالیات و سرباز برای نظام‌وظیفه و جنگ‌ها معاف بودند
- جامعه‌ایران بر دو رکن استوار بود: مالکیت و خون (تمایز اشراف با لباس، مرکب، سرای و بستان، زن و خدمتکار از عوام‌الناس)
- قدرت دولت در اختیار حفظ پاکی خون خاندان‌های اشراف و اموال آن‌ها
- حق تحصیل ویژه عده‌ای انگشت‌شمار از طبقات ممتاز بود (داستان تقاضای کفشگر (طبقه صنعت‌گر) مبنی بر درس خواندن پسرش از خسرو که موافقت نمی‌شود)
- چیزی به نام طلب علم در آن وجود ندارد (و حتی در جاهایی ممنوع است) و آگاهی و شناخت وظیفه عمومی و همگانی نبود...
- ایرانیان دین اسلام را مبتنی بر تفکر و عقاید توحیدی خویش و متناسب با نیازهای روز خود دانسته و نه‌تنها آن را با شور و شوق پذیرا شدند بلکه پرچم‌دار اسلام نیز گشتند. چراکه در غالب مواقع قبل از اینکه سربازان اسلام به شهرهایی که فتح می‌کردند برسند، مردم از داخل دروازه‌های شهر را بر روی ایشان باز می‌کردند و از آن‌ها استقبال می‌کردند.